Nanga Parbat
Nanga Parbat, Urduca "Çıplak Dağ" anlamına gelir ve dünyanın en yüksek dokuzuncu dağıdır. Rakımı 8.126 metre olan bu devasa kütle, Himalaya Sıradağları'nın batı ucunda, Pakistan'ın Gilgit-Baltistan bölgesinde yer alır. Nanga Parbat, tırmanış zorluğu ve yüksek ölüm oranları nedeniyle "Katil Dağ" lakabını almıştır.
Coğrafya
Nanga Parbat, İndus Vadisi'nin güneyinde, devasa bir kaya ve buz kütlesi olarak yükselir. Dağ, dört ana yüzeye sahiptir:
- Rupal Yüzü: Dünyanın en yüksek dik yamacı olarak kabul edilir, yaklaşık 4.600 metre yüksekliğe sahiptir.
- Diamir Yüzü: Daha az dik olmasına rağmen, buz düşmeleri ve çığ riski nedeniyle tehlikelidir.
- Rakhiot Yüzü: Kuzeydoğu yönünde bakar ve daha ulaşılabilir bir rotaya sahiptir.
- Mazeno Yüzü: Oldukça karmaşık bir yapıya sahip, uzun ve tehlikeli bir sırt hattıdır.
Dağın etrafında çok sayıda buzul bulunur. Bunlardan en önemlileri Diamir, Rakhiot ve Rupal buzullarıdır.
Jeoloji
Nanga Parbat, Hindistan ve Avrasya levhalarının çarpışması sonucu oluşmuş, karmaşık bir jeolojik yapıya sahiptir. Dağ, ağırlıklı olarak granit ve gnays gibi metamorfik kayaçlardan oluşur. Aktif tektonik hareketler, dağda sık sık deprem ve heyelanlara neden olur.
Tarihçe
Nanga Parbat, yerel halklar tarafından uzun zamandır kutsal bir dağ olarak kabul edilmiştir. Dağa ilk tırmanma girişimleri 19. yüzyılın sonlarında başlamış, ancak yüksek zorluk ve olumsuz hava koşulları nedeniyle birçok trajedi yaşanmıştır.
- İlk Tırmanışlar: Albert F. Mummery liderliğindeki ekip 1895 yılında ilk tırmanma girişimini gerçekleştirmiş, ancak Mummery ve iki Gurka dağcı hayatını kaybetmiştir. 1930'larda ve 1950'lerde birçok Alman ekibi tarafından tırmanma girişimleri yapılmış, ancak bu girişimler de ölümcül kazalarla sonuçlanmıştır.
- Zirveye İlk Çıkış: Nanga Parbat'ın zirvesine ilk kez 3 Temmuz 1953'te Avusturyalı dağcı Hermann Buhl tarafından tek başına ve oksijen kullanmadan ulaşılmıştır. Buhl'un bu tırmanışı, dağcılık tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir.
- Sonraki Tırmanışlar: Nanga Parbat, o zamandan beri birçok dağcı tarafından tırmanılmıştır. Dağa farklı rotalardan tırmanışlar yapılmış ve kış tırmanışları da gerçekleştirilmiştir. İlk kış tırmanışı 26 Şubat 2016 tarihinde Simone Moro, Alex Txikon ve Ali Sadpara tarafından yapılmıştır.
Tırmanış Zorlukları
Nanga Parbat, dağcılar için birçok zorluk sunar:
- Yüksek Rakım: 8.000 metrenin üzerindeki rakım, dağcıları yüksek irtifa hastalığı ve diğer sağlık sorunlarıyla karşı karşıya bırakır.
- Zorlu Hava Koşulları: Dağda sık sık şiddetli fırtınalar, yoğun kar yağışı ve düşük sıcaklıklar görülür.
- Buz Düşmeleri ve Çığ Riski: Özellikle Rupal ve Diamir yüzlerinde, buz düşmeleri ve çığ riski oldukça yüksektir.
- Teknik Zorluklar: Dağdaki dik yamaçlar, buzullar ve kaya çıkıntıları, teknik dağcılık becerileri gerektirir.
Turizm
Nanga Parbat'ın etekleri, doğa yürüyüşü ve trekking için popüler bir destinasyondur. Fairy Meadows, dağın muhteşem manzaralarını sunan ve ziyaretçiler arasında popüler olan bir kamp alanıdır. Ancak, dağın yüksek rakımı ve zorlu koşulları, bu bölgeyi sadece deneyimli ve hazırlıklı dağcılar için uygun hale getirir.
Önemli Kayıplar
Nanga Parbat, tarihindeki birçok ölümcül kaza nedeniyle kötü bir üne sahiptir. 1937 yılında bir çığ felaketinde 16 dağcı ve 30 yerel taşıyıcı hayatını kaybetmiştir. Dağda yaşamını yitiren diğer dağcılar arasında Albert F. Mummery ve Willi Merkl gibi tanınmış isimler bulunmaktadır.